Thị trường blockchain hiện đang sôi động hơn bao giờ hết với sự góp mặt của nhiều hệ sinh thái đa dạng. Trong đó không thể bỏ qua Near Protocol. Dưới đây, Review Invest sẽ cung cấp các thông tin tổng quan về hệ sinh thái Near và cơ hội đầu tư tiềm năng trong thời gian tới.
Near Protocol (NEAR) là gì?
Năm 2020, Near Protocol (hay còn gọi là hệ sinh thái Near) ra mắt thị trường với mục đích hỗ trợ sự phát triển của Open Web, đưa các tiện ích của Open Web đến gần hơn với người dùng.
Near Protocol là một nền tảng blockchain phi tập trung, hoạt động theo cơ chế đồng thuận Proof-Of-Stake (POS – bằng chứng cổ phần) và Sharding (cơ chế phân đoạn). Near có khả năng mở rộng cao, tốc độ xử lý lên đến 1000 giao dịch mỗi giây. Các nhà phát triển có thể tạo ra các ứng dụng phi tập trung (dApps) trên hệ sinh thái Near dễ dàng với chi phí thấp.
NEAR là token của nền tảng Near Protocol. Có những chức năng chính sau:
- Staking: cho phép ủy quyền token để các full node tham gia quản trị nền tảng và nhận được phần thưởng phân phối.
- Thanh toán: thực hiện chức năng thanh toán trong hệ sinh thái như trao đổi, mua bán, sử dụng làm phí thanh toán cho các ứng dụng phi tập trung (dApps).
Tìm hiểu thêm về NEAR Tokenomics tại đây.
Hiện tại, Near Protocol có khả năng mở rộng lên đến 100,000 TPS (transactions per second) và thời gian khối 650ms. Phí giao dịch và tốc độ giao dịch của mạng lưới NEAR khá ấn tượng, với phí trung bình chỉ tầm 0.005$ (so với 0.5$ của Avalanche, 0.3$ của Tron…).
Tổng quan hệ sinh thái Near
Các thành phần trong hệ sinh thái Near gồm rất nhiều mảng: Stablecoin, AMM DEX, IDO Platform, NFT Market, Lending, Octopus Appchains, Wallets, Tools + Explorer, Infrastructure và nhiều nội dung khác.
Trong bài viết này Review Invest tập trung phân tích 09 mảnh ghép quan trọng dưới đây:
- Core Components
- DEXs / SWAP
- Oracles
- Prediction Market
- Liquid Staking
- Synthetic Assets & Lending
- Loyalty
- IDO Platform
- NFT Marketplace
Core Components
Rainbow Bridge
Rainbow Bridge đã đi vào hoạt động giữa NEAR <> Ethereum. Với cơ sở hạ tầng tương tự, Rainbow Bridge có thể dễ dàng thay đổi để kết nối NEAR với tất cả các chuỗi tương thích với EVM như Polygon (Matic), Binance Smart Chain, Avalanche và cuối cùng là các layer2 mới như Optimism và Arbitrum. Ngoài ra, đội xây dựng bridge đang có kế hoạch mở rộng cơ sở hạ tầng để hỗ trợ các chuỗi không phải EVM bao gồm Bitcoin, Cosmos IBC và bất kỳ chuỗi nào khác có tài sản và dữ liệu có giá trị.
SputnikDAO
DAO là một mảnh ghép của hầu như mọi chiến lược quản trị phi tập trung của NEAR. SputnikDAO, cơ sở hạ tầng dành cho DAO trên NEAR, giúp các dự án hoặc cá nhân khởi chạy DAO, định hình cấu hình quản trị cho việc quản lý ngân quỹ và nâng cấp các hợp đồng thông minh của họ một cách đơn giản. Các dự án có thể thiết lập quản trị đa chữ ký, phát hành và phân phối token quản trị (tất cả đều thông qua Sputnik) hoặc sử dụng kết hợp cả hai.
BoringDAO
BoringDAO là một cầu nối tài sản phi tập trung sẽ kết nối tài sản NEAR với Ethereum và các blockchain khác, đồng thời đưa các tài sản dựa trên POW như Bitcoin đến NEAR. BoringDAO kết nối các tài sản bằng cách sử dụng một “đường hầm” do DAO vận hành, quản lý việc đào và đốt các token di chuyển qua các chuỗi.
DEXs / SWAP
Ref Finance
Ref Finance là nền tảng DeFi đầu tiên trên NEAR. Phiên bản đầu tiên của Ref có một số điểm tương đồng với Uniswap V2, với sự hỗ trợ cho nhiều loại pool hơn, multi-hop pool (tất cả các nhóm đều nằm trong một hợp đồng đơn), phí có thể điều chỉnh và hoàn toàn thuộc sở hữu của cộng đồng.
Tính đến ngày 26/10/2021, Ref Finance đã đạt 112 triệu đô TVL. Từ nay đến cuối năm, Ref Finance sẽ còn tiếp tục thu hút được lượng TVL vào nền tảng, khi có rất nhiều listing partners đã list lên Ref Finance như Pulse, sắp tới đây là Paras, Metapool…
Hiện tại, AMM DEX đầu tiên hoạt động trên Near Protocol mới chỉ có Ref Finance. Hệ sinh thái Near vẫn còn nhiều không gian phát triển cho các dự án mảng AMM DEX.
Liquality
Liquality là ví cá nhân đa chuỗi (multi-chain) hỗ trợ chuyển tiền atomic giữa Bitcoin, Ethereum, NEAR, v.v. Sử dụng Liquality, người dùng có thể lưu giữ tài sản NEAR cùng với tài sản từ các chuỗi khác trong cùng một tài khoản ví.
Oracles
Mảng Oracle ở NEAR Protocol vẫn chưa có nhiều tiến triển. Tuy Band Protocol và Chainlink đã đồng ý partner với NEAR Protocol từ khá lâu, nhưng vẫn chưa ra sản phẩm hoạt động testnet hoặc mainnet.
Flux Protocol cũng là một Oracle trên NEAR, sử dụng để phục vụ Flux prediction market. Tháng 5/2021, Flux Protocol đã thành công raise được hơn 10 triệu đô và quyết định mở rộng phát triển dịch vụ Oracle sang cả hệ sinh thái Solana.
Prediction Market
Trên hệ sinh thái Near, Pulse là một ứng dụng được sở hữu, vận hành bởi cộng đồng, và được tạo ra bởi Flux Oracle. Người dùng có thể dự báo vào gửi báo cáo về nhiều sự kiện khác nhau bằng cách sử dụng Pulse. Ví dụ: bạn phát hiện một lỗ hổng bảo mật trong Rainbow Bridge, bạn có thể dùng Pulse để gửi báo cáo lên hệ sinh thái Near.
Hiện có hàng nghìn người đang dùng Pulse và có hàng trăm nghìn đô la thanh khoản trên Pulse.
Liquid Staking
Metapool
Các mô hình staking trên sàn và phân phối staking dựa trên DAO là rất quan trọng đối với sự phân cấp của mạng Proof-of-Stake.
Với Metapool, người dùng có thể stake NEAR của họ thông qua Metapool. NEAR sẽ được tự động được phân phối vào các validator đã được kiểm duyệt và trả lại $stNEAR. stNEAR có thể đổi 1–1 với NEAR và người nắm giữ sẽ nhận được phần thưởng đặt cược trên stNEAR dưới dạng nhiều stNEAR hơn. StNEAR này có thể được sử dụng trong DeFi, tăng năng suất với APY bổ sung 10% cho NEAR đã đặt cọc.
Oysterpack
Oysterpack đang xây dựng một số công cụ để mở khoá thêm thanh khoản cho DeFi trên NEAR. Sản phẩm đầu tiên của Oysterpack là STAKE – một token đại diện thay thế cho NEAR được stake.
STAKE sẽ cung cấp cho những người nắm giữ NEAR có cơ hội kiếm được lợi nhuận từ số lượng NEAR đã được stake của họ bằng cách khoá vào trong các sản phẩm DeFi khác trên hệ sinh thái, khả năng unstake NEAR nhanh chóng, và trả phí unstake đơn, thay vì trả một khoản phí cho mỗi giai đoạn.
Synthetic Assets & Lending
Oin Finance
Oin Finance là một nền tảng phát hành stablecoin phi tập trung. OIN cho phép các dự án phát hành stablecoin có thương hiệu của riêng họ. OIN sẽ tung ra một stablecoin được thế chấp bằng NEAR, cho phép những người nắm giữ NEAR có thể cung cấp thanh khoản mà không cần bán số NEAR đang nắm giữ. Điều này có nghĩa là hệ sinh thái Near cho phép thế chấp vượt mức stablecoin trên Oin Finance. Người dùng được phép thế chấp altcoin để mint ra các đồng stablecoin và swap các đồng stablecoin với tỷ lệ trượt giá (slippage) thấp. Ngoài ra, OIN có kế hoạch cho các trường hợp sử dụng và off-ramp như hoán đổi lấy các loại tiền ổn định chính thống khác, thêm đòn bẩy, bảo hiểm rủi ro, cho vay và rất nhiều tiện ích dành riêng cho hệ sinh thái.
Việc cho phép người dùng sử dụng altcoin làm tài sản thế chấp sẽ gặp rủi ro tỉ lệ thanh lý có thể rất cao. Khi thị trường biến động thì nhiều altcoin có thể bị thanh lý, ảnh hưởng tới giá của stablecoin. Hiệu quả thực sự của dự án này cần phải kiểm chứng bởi thị trường trong tương lai.
Thời gian tới, hệ sinh thái Near sẽ có stablecoin đầu tiên: stUSD, được phát hành bởi Oin Finance. stUSD sẽ được mint ra khi người dùng sử dụng stNEAR của Metapool làm tài sản thế chấp.
Loyalty
Cheddar là token hội viên thưởng cho người dùng dApps trong hệ sinh thái NEAR thông qua quan hệ đối tác / tích hợp của token với các dự án khác. Dự án đang được phát triển và sẽ sớm có cập nhật về farming, AMM và DAO.
IDO Platform
Đây là category vô cùng hot trên các hệ sinh thái thời gian từ đầu năm tới nay, bởi ROI khủng mà việc sử dụng dApp mang lại qua việc tham gia IDO. Trên hệ sinh thái Near, các dự án xác nhận sẽ làm IDO Platform gồm:
- NearPAD: đã ra mắt token($PAD) và được bán hết sạch chỉ sau vài giờ. Hiện tại $PAD được giới thiệu trên SushiSwap, Coingecko. NearPad cũng đã công bố dự án IDO đầu tiên của mình với Pulse Markets.
- Skyward Finance: Skyward Finance là launchpad hàng đầu được xây dựng nguyên bản trên Near. Nó cho phép phân phối token công bằng và khám phá giá cho các dự án được xây dựng trên Near, ra mắt vào ngày 23/6/2021. Skyward Finance đã hoạt động khá hiệu quả, tổ chức nhiều IDO thành công và gọi về số vốn khá ấn tượng cho các dự án. Hai đợt bán token chính thức với $REF (từ Ref Finance) và $OCT (từ Octopus Network), huy động được lần lượt là 6 triệu đô và 10 triệu đô.
*Heo Finance đã quyết định chuyển sang nền tảng khác để phát triển dự án.
NFT Marketplace
Đây là category trên NEAR có nhiều dự án nhất, với hai cái tên nổi bật là Paras và Mintbase.
Cộng đồng nhà đầu tư trên NEAR cũng dành sự quan tâm nhiều nhất cho các dự án NFT, bởi vậy đây cũng là mảng phát triển mũi nhọn trên NEAR Protocol trong một thời gian dài vừa qua. Số lượng dự án NFT trên NEAR đang gia tăng chóng mặt, nhiều khả năng sẽ đón đầu xu hướng NFT của thị trường trong tương lai.
Đội ngũ, nhà đầu tư & đối tác
Đội ngũ
Người sáng lập Near Protocol là Alexander Skidanov và Ilya Polosukhin, những người trước đây đã từng làm việc tại Microsoft và Google. Skidanov là người 2 lần đạt giải Olympic Lập trình sinh viên quốc tế (ICPC) danh giá nhất thế giới. Polosukhin cũng là người chiến thắng ICPC và có hơn 10 năm kinh nghiệm lập trình.
Đóng góp chính vào dự án gồm một nhóm 46 người là những chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, những cựu kỹ sư từng đoạt giải thưởng từ Google, Facebook, MemSQL và Niantic. Họ có kinh nghiệm chuyển các cơ sở dữ liệu phân tách duy nhất trên quy mô lớn.
Nhà đầu tư
Lịch sử gọi vốn của Near Foundation khá ấn tượng, với 3 vòng gọi vốn, đạt được 35 triệu đô sau hai round và 1 round chưa công bố. Các nhà đầu tư vào Near Foundation bao gồm nhiều quỹ lớn, ví dụ như Coinbase Ventures, a16z, Multicoin Capital, Pantera, Arrington XRP Capital, IOSG Venture, Libertus Capital…
Đối tác
NEAR có một network đối tác khá lớn và vững chắc gồm các nhà cung cấp dịch vụ lưu ký, ví và ứng dụng hàng đầu, những người sẽ tích hợp với mạng và giúp mọi người trên khắp thế giới có thể truy cập như: Octopus Network, Mask Network, The Graph, Mooniswap, TUSD, 1Inch…
Roadmap
NEAR phát triển qua 6 cột mốc:
- Formation of Near Protocol (8/2018): Giai đoạn lên ý tưởng và bắt đầu phát triển Near Protocol.
- Mainnet Phase 0 – PoA Genesis (4/2020): Giai đoạn đầu tiên của Mainnet diễn ra vào cuối tháng 4 năm 2020, bằng cơ chế Proof-of-Authority được phát triển bởi NEAR Foundation. Trong giai đoạn này, các node vẫn được vận hành bởi các validators thuộc Near Foundation.
- Mainnet Phase 1 – Restricted (9/2020): Giai đoạn thứ hai của Mainnet cho phép các validators bên thứ ba tham gia vào vận hành mạng lưới.
- Mainnet Phase 2 – Community Governed (10/2020): Giai đoạn này cho phép cộng đồng trở thành người quản lý mạng lưới của Near Protocol qua các thao tác on-chain. Người dùng đã có thể chuyển token và giao dịch.
- Rainbow Bridge (4/2021): Cầu nối giữa Near Protocol và mạng lưới Ethereum đã được ra mắt.
- Quý 3/2021: các Dapps đầu tiên của hệ sinh thái Near đã bắt đầu xuất hiện những mảnh ghép đầu tiên như AMM DEX (Ref Finance), Staking pool (Metapool), Lending (Oin Finance)… Tính đến ngày 26/10/2021, TVL hệ sinh thái Near đạt con số 140 triệu đô, với Ref Finance đạt 110 triệu đô TVL.
Cơ hội đầu tư
Hiện tại chưa có nhiều cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái NEAR, bởi số lượng dApps còn ít và tính thanh khoản cũng chưa cao. Nhưng chúng ta có thể cân nhắc các phương án đầu tư sau:
- Đầu tư vào token: Nếu anh em tin tưởng vào nền tảng NEAR Protocol, chúng ta có thể hold NEAR và chờ đợi sự tăng giá của token nền tảng – điều chắc chắn sẽ xảy ra nếu hệ sinh thái NEAR bùng nổ;
- Sử dụng protocol và làm testnet để “hóng” retroactive: Với các hệ sinh thái mới, đây luôn là cách đầu tư vô cùng hiệu quả. Chăm chỉ test các dự án trên Near để hóng airdrop từ phía dự án.
- Tham gia IDO: Các nhóm dự án làm về những mảnh ghép còn thiếu trên NEAR sẽ có thể ra mắt và IDO token trong tương lai. Bạn có thể mua và hold đồng coin của nền tảng IDO. Hiện tại, chưa có nền tảng IDO nào trên NEAR ra mắt token ngoài NearPAD.
- Tham gia farming, staking trong hệ sinh thái: Cung cấp thanh khoản trên Ref Finance để vừa nhận phí giao dịch, vừa farm token REF.
Lời kết
Mong rằng bài viết trên đã gửi đến các bạn góc nhìn toàn cảnh về Hệ sinh thái Near để lựa chọn đầu tư một cách hiệu quả. NEAR đã thành công cầu nối Rainbow với Aurora EVM (nền tảng hạ tầng tương thích với Ethereum của Near). Đây là một tín hiệu tích cực cho các Nearians để đầu tư. Hãy theo dõi chuyên mục Hệ sinh thái Near trên Review Invest để cùng chúng tôi cập nhật nhanh nhất các thông tin, sự kiện nổi bật của NEAR. Chúc các bạn thành công!
