Sự phát triển gần đây của hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi) của Ethereum đã giải quyết nhiều vấn đề của tài chính trung (Cefi) như rủi ro hack, quản lý sai và lệ phí tùy ý. Tuy nhiên, Defi vẫn có vấn đề riêng, chủ yếu là thiếu thanh khoản tức là thiếu lượng tiền di chuyển quanh sàn giao dịch giúp giao dịch nhanh hơn và hiệu quả hơn. Đó là lý do Uniswap xuất hiện và Uniswap đã trở thành một trong những sàn giao dịch phi tập trung phổ biến nhất trên Ethereum hiện nay. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về Uniswap.
Uniswap là gì?
Về cơ bản, chúng ta gọi Uniswap là 1 sàn giao dịch điện tử (DEX), nhưng từ “sàn” vẫn chưa diễn tả đúng hết về tính chất của nó. Chính xác hơn, Uniswap là 1 Cơ chế Thanh khoản Tự động (Automated Liquidity Protocol) hoạt động trên Ethereum. Khi bạn muốn mua hay bán giữa 2 cặp coin với nhau, Uniswap sẽ TỰ ĐỘNG hoán đổi (Swap) cho bạn mà không cần cơ quan trung gian, tất cả những gì bạn cần làm chỉ là ấn 1 nút swap. Không giống như hầu hết các sàn giao dịch được thiết kế để thu phí, Uniswap hoạt động vì mục đích cộng đồng, là công cụ để cộng đồng giao dịch token mà không phải trả phí nền tảng hoặc người trung gian.
Tại sao Uniswap lại phổ biến như vậy? Những tính năng và cách hoạt động của nó sẽ giúp lý giải sự phổ biến này.
Uniswap có những tính năng gì?
Có 2 chức năng chính khi nhắc tới Uniswap đó là Swap và Pool:
- Swap: Hay gọi là hoán đổi, tính năng này cho phép hoán đổi Ethereum và các token ERC-20 khác nhau.
- Pool:Tính năng này của Uniswap giúp người dùng kiếm tiền thông qua việc trở thành LP ( Liquidity pool). Thực hiện bằng cách gửi token vào một Smart contract và đổi lại bạn sẽ nhận được token ở pool đó.
Cách thức hoạt động?
Các sàn giao dịch phi tập trung khác thường sẽ kết nối người mua và người bán để định giá coin, nhưng Uniswap lại hoạt động theo phương thức khác.
Thay vì giá của 1 đồng coin riêng biệt, Uniswap sẽ chia nó ra làm nhiều Pool ví dụ với ETH. Thay vì có giá chung cho ETH và thông sàn như Binance và các sàn đang làm, Uniswap sẽ có 1 pool riêng cho ETH/USDT. Chúng ta gọi số ETH trong pool là X và số USDT trong pool là y. Uniswap sẽ lấy 2 số này nhân với nhau, để ra tổng thanh khoản của pool (gọi nó là k). Và Uniswap sẽ set giá sao cho k luôn giữ nguyên.
Công thức đằng sau nó là:
x*y=k (x, y và k đều là đơn vị %)
Ví dụ, anh A mua 1ETH với giá 500USDT bằng pool ETH/USDT. Thực chất hành động này của anh A là anh A gửi 500 USDT vào pool và lấy 1 ETH ra khỏi pool. Điều này làm giá ETH trong pool tăng lên vì bản chất k luôn giữ nguyên.
Ưu điểm của Uniswap?
- Phí giao dịch thấp: Đây là vấn đề được quan tâm nhất, Uniswap chỉ tính phí cố định là 0,30% cho mỗi giao dịch. Phí này rẻ hơn nhiều so với hầu hết các sàn giao dịch phi tập trung. Trong tương lai phí giao dịch có thể giảm xuống 0.25%.
- KYC (Xác minh danh tính): Uniswap không yêu cầu bạn trải qua quá trình KYC (tức là tên đầy đủ, hay chứng minh nhân dân sẽ được dữ kín,…). Việc này giúp bạn sử dụng sàn nhanh hơn, và thông tin sẽ không rơi và tay kẻ xấu nếu exchange bị tấn công.
- Tự quản lý tài sản: Bạn toàn quyền quản lý tiền của mình. Như vậy sẽ giúp tránh khỏi nhữung rủi ro liên quan đến sàn giao dịch phi tập trung, nơi bạn có thể mất tiền nếu sàn phá sản hoặc bị tấn công.
- Cơ hội tiếp cận với đồng tiền mới: Một việc bạn hay gặp phải ở các sàn giao dịch tập trung là: Các dự án tiền điện tử hoặc DeFi nào đó sẽ phải trải qua quá trình với sàn list hoặc khi coin hoặc token được niêm yết. Trên Uniswap, user có thể nhận được những token mới này trước tiên. Và với những biến động điên cuồng về giá token, đặc biệt là khi chúng ra mắt lần đầu tiên.
Rủi ro khi giao dịch trên Uniswap là gì?
Bất cứ sàn giao dịch nào cũng đều có rủi ro. Tuy nhiên rủi ro thường xuất phát từ chính bản thân của người dùng. Tức là bạn mua phải các dự án ”rác” .
Tất cả token ERC20 đều có thể được niêm yết trên Uniswap không cần sự cho phép. Mỗi mã thông báo loại chỉ cần hợp đồng thông minh và riêng tài khoản nhóm là đủ. Do đó, hiện tại có rất nhiều kẻ lừa đảo tạo ra rác thải mã thông báo. Điều quan trọng nhất là bạn nên chọn các dự án uy tín để tham gia.
Làm sao để tránh bị Scam trên Uniswap?
Việc list token lên Uniswap thì không khó. Chỉ cần Deposit ETH vào tạo Pool thanh khoản sau đó Code 1 token trên nền tảng ERC20 là xong. Vì thế tình trạng scam là không tránh khỏi.
Vậy bạn cần làm gì để tránh scam?
- Check kĩ Assest ID của dự án
- Check contract của dự án đó
Tương lai của Uniswap
Vì Uniswap là giao thức mở của các hợp đồng thông minh nên bất kỳ ai cũng có thể xây dựng giao diện người dùng front-end trên nó. Ví dụ: InstaDApp cho phép bạn thêm tiền vào pool Uniswap mà không cần truy cập giao diện người dùng Uniswap chính thức. Các giao diện mới như DeFiZap cho phép người dùng thêm tiền vào nhóm Uniswap chỉ bằng ETH thay vì ETH và một token khác. Giao diện thậm chí còn cung cấp các giải pháp một cú nhấp chuột đơn giản để mua pool token kết hợp với chiến lược token bZx.
Tương lai Uniswap sẽ vẫn còn rộng mở với đà tăng trưởng hiện tại. Tuy nhiên sẽ có sự cạnh tranh từ các đơn vị khác ngay trên blockchain Ethereum và từ các blockchain khác như Solona, Tron…
Kết luận
Hiện tại Uniswap đang nổi lên như một “thỏi nam châm” quy tụ nhiều ưu điểm của thị trường tài chính phi tập trung Defi. Với tốc độ này, chúng ta sẽ thấy nhiều sự tích hợp hơn giữa hệ thống hoán đổi token độc đáo của Uniswap và các sản phẩm DeFi mới trong những năm tới. Uniswap hứa hẹn sẽ còn tiến xa hơn nữa trong xu thế phi tập trung hoá của blockchain.
