Khi phân tích một dự án, anh em cần nắm được những thông tin cơ bản nhất về dự án như sản phẩm là gì, công nghệ ra sao, nhà đầu tư, đối tác là ai…Vậy làm sao để tìm kiếm những thông tin này nhanh chóng? Trong bài viết này, ReviewInvest sẽ giới thiệu cho anh em về White Paper – nơi anh em có thể tìm hầu hết những thông tin cần thiết mà dự án cung cấp, giúp ích cho anh em trong quá trình đầu tư.
White Paper là gì?
White Paper là tài liệu dùng để mô tả các thuộc tính của dự án một cách chuẩn nhất, giúp cộng đồng có cái nhìn tổng quan về dự án. Đây là nguồn thông tin chuẩn nhất nếu cần tham khảo về bất kì dự án nào.
Thuật ngữ White Paper ra đời trước khi được sử dụng trong Crypto. Nó có nguồn gốc cách đây khoảng một thế kỷ, để chỉ báo cáo ngành được xuất bản bởi một số bộ của chính phủ Vương quốc Anh. Còn đối với Crypto, White Paper có lẽ được biết đến sớm nhất vào thời kì ICO (Initial Coin Offering).
White Paper chứa những thông tin gì?
Dưới đây là một số thông tin thường thấy của một White Paper của các dự án trong Crypto:
- Định nghĩa về dự án: Tóm tắt sơ lượt nhất của một dự án.
- Lý do ra đời của dự án: Giải quyết vấn đề nào đó của thị trường.
- Cơ chế hoạt động của dự án: Nêu các thành phần, vai trò của từng thành phần trong dự án, các công thức sử dụng trong hoạt động,…
- Lộ trình phát triển: Những việc team sẽ làm trong tương lai.
- Team: Giới thiệu từng người, vai trò của họ trong dự án.
- Thông tin về token.
- Các token trong dự án.
- Vai trò mỗi token (thông thường chỉ có một, nhưng các dự án gần đầy có thể có hai token với vai trò khác nhau).
- Số lượng mỗi token.
- Chi tiết mở bán token chính.
- Nhà đầu tư của dự án.
Tuy nhiên, các thông tin trên chỉ mang tính đúng vào thời điểm đó. Bởi vì các thông tin trên có thể dễ dàng sửa đổi dựa trên nhu cầu thực tế của thị trường, hoặc thực lực của đội ngũ,…
So sánh giữa White Paper và Lite Paper
Có lẽ hiện tại White Paper không còn quá quan trọng đối với một dự án. Ngoài việc nhà đầu tư trở nên khó khăn hơn, lý do khác là nó khá khô khan. Đặc biệt đối với những dự án nặng tính kĩ thuật như Layer 1, Layer 2,…
Do đó, một thứ khác dần trở nên phổ biến để thay thế White Paper để truyền đạt thông tin, đó là Lite Paper. Đúng như tên gọi, Lite Paper cho chúng ta cảm giác “nhẹ” hơn về mặt thông tin, bố trí cũng dễ nhìn hơn. Từ đó giúp cộng đồng nắm được ý tưởng, cũng như mục đích ra đời của dự án rõ hơn.
Những phần được lượt bỏ của White Paper thường nằm ở việc tính toán công thức, bối cảnh hiện tại. Các phần khác như định nghĩa dự án, thông tin token, team dự án,… đều được giữ lại.
Không có ràng buộc nào cho thấy chỉ được có một loại White Paper hay Lite Paper. Một số dự án chuẩn bị kĩ, họ có cả hai phiên bản: White Paper và Lite Paper trên website; một số khác chỉ có một trong hai.
Tầm quan trọng của White Paper trong phân tích dự án
Điểm đầu tiên mà White Paper hay Lite Paper giúp được cho nhà đầu tư đó là chúng sẽ gom tất cả thông tin hữu ích lại, giúp người dùng tiết kiệm thời gian để tìm dữ liệu đầu tư.
Tiếp theo, chúng giúp cho anh em biết được cốt lõi dự án làm gì. Từ đó có thể nhìn ra được tiềm năng của dự án. Ví dụ như dự án sinh ra có thể giải quyết được vấn đề gì của thị trường, vấn đề đó quan trọng hay không,…
Ngoài ra, xem nhiều White Paper anh em sẽ thấy không phải dự án nào cũng độc đáo, có điểm riêng. Một số dự án chỉ đơn giản là fork ra từ các dự án lớn, ví dụ như:
Do đó, khi anh em đọc vào một dự án hơi giống dự án trước đó, có thể dự phóng ngay về cách thức hoạt động của dự án này có thật sự hiệu quả hay không (mục tokenomics của dự án).
Lời kết
Như vậy mình đã giới thiệu tới anh em về White Paper của một dự án cũng như sự cần thiết của nó. Đây là một trong những tiêu chí cơ bản cần có của một dự án. Nó không chỉ giúp cộng đồng có cái nhìn thiện cảm hơn vì dự án chỉnh chu trong việc chuẩn bị tài liệu; mà còn là một “kim chỉ nam” cho mọi người biết đường để đầu tư.