Khi thế giới ngày càng trở nên kỹ thuật số, tất cả chúng ta sẽ cần không gian kỹ thuật số an toàn và riêng tư để lưu trữ dữ liệu. Lúc này một hệ thống lưu trữ đám mây phi tập trung (gọi tắt là Decentralized storage) sẽ cung cấp chính xác điều đó. Hãy cùng Review Invest khám phá rõ hơn về tầm quan trọng và top 5 dự án Decentralized storage tiềm năng ở bài viết sau nhé!
Decentralized storage là gì?
Tất cả chúng ta đều có hình ảnh, video, bài hát hoặc các tệp khác cần được lưu trữ ở một nơi nào đó bằng kỹ thuật số. Và, hầu hết chúng ta chỉ sử dụng thiết bị cá nhân như máy tính, điện thoại… để lưu trữ, đôi khi điều này là không đủ. Vì thế, hệ thống lưu trữ đám mây phi tập trung (Decentralized storage) sẽ là nơi cung cấp cho các cá nhân thêm không gian lưu trữ dựa trên blockchain cực hiệu quả.
Sử dụng lưu trữ đám mây dễ khôi phục hơn nhiều nếu dữ liệu bị mất và có thể tải xuống bất cứ khi nào miễn là bạn có quyền truy cập internet. Tuy nhiên, các nền tảng lưu trữ tập trung như Microsoft OneDrive và IBM Cloud Storage có khả năng bị đánh cắp hoặc mất dữ liệu vì chúng có một điểm yếu được gọi là điểm lỗi duy nhất.
Các nền tảng lưu trữ phi tập trung (Decentralized storage) có thể khắc phục rào cản này bằng cách chia dữ liệu người dùng thành các phần nhỏ hơn và phân tán nó trên các nút (hoặc thiết bị) trong một mạng phi tập trung. Dữ liệu cũng được tự động mã hóa khi tải lên mạng. Mã hóa không gây hại hoặc ảnh hưởng đến dữ liệu của bạn, thay vào đó nó giữ cho dữ liệu luôn được an toàn và không thể truy cập được đối với các bên có mục đích xấu.
Nói tóm lại, các nền tảng lưu trữ tập trung không đảm bảo mức độ bảo mật và minh bạch như các nền tảng lưu trữ phi tập trung. Do đó, dữ liệu của bạn có thể bị truy cập dễ dàng mà không cần sự đồng ý của bạn, hơn nữa các nhà cung cấp dịch vụ đám mây cũng có thể khai thác dữ liệu cá nhân một cách đơn giản và không ai biết.
Decentralized storage hoạt động như thế nào?
Hệ thống lưu trữ đám mây phi tập trung (Decentralized storage) chia dữ liệu của bạn thành các phần nhỏ được mã hóa. Bằng cách tận dụng mạng lưới các nút ngang hàng, mỗi nút giữ một phần dữ liệu tổng thể, bạn sẽ có được một khuôn khổ mạnh mẽ để lưu trữ và chia sẻ dữ liệu. Về cốt lõi, nó không giới hạn ở công nghệ blockchain.
Một mạng lưu trữ phi tập trung sẽ chỉ cần mật mã và phương pháp mã hóa tiên tiến, để làm giảm chi phí lưu trữ tổng thể cho cả doanh nghiệp và người dùng thông thường. Nếu một tin tặc xâm phạm một trong các nhóm nhỏ dữ liệu, họ sẽ chỉ có quyền truy cập vào đó, thay vì toàn bộ dữ liệu ban đầu.
Điều quan trọng cần nhớ là các hệ thống lưu trữ dựa trên blockchain không bao giờ lưu trữ dữ liệu trực tiếp trên blockchain. Mà lưu trữ trên nhiều máy tính khác nhau (gọi là các node). Mỗi thực thể nhỏ tham gia mạng sẽ cung cấp sức mạnh tính toán và không gian bổ sung để lưu trữ dữ liệu.
Đánh giá ưu nhược điểm của Decentralized storage
Ưu điểm
- Đáng tin cậy – Nhiều máy chủ đồng thời phân phối và lưu trữ dữ liệu trong một mạng lưu trữ phi tập trung. Hệ thống sẽ lưu một bản sao trong trường hợp có bất kỳ lỗi phần cứng nào. Dữ liệu vẫn được bảo vệ chống lại những kẻ xâm nhập bằng các kỹ thuật mã hóa và hàm băm duy nhất.
- Rẻ hơn – Hệ thống Decentralized storage giúp giảm chi phí phần cứng và phần mềm. Bạn không cần thiết bị có hiệu suất cao để lưu trữ dữ liệu hiệu quả. Vì đã có hàng triệu, thậm chí hàng tỷ nút trong một mạng phi tập trung để thực hiện điều này. Nhờ đó tạo ra sự gia tăng đáng kể về dung lượng lưu trữ khả dụng.
- Nhanh hơn – Decentralized storage sử dụng công nghệ ngang hàng, một hệ thống tệp phi tập trung cắt bỏ người trung gian. Điều này giúp tăng tốc độ truyền, đặc biệt là khi so sánh với thời gian cao điểm vì mọi người sẽ sử dụng đám mây tập trung cùng một lúc.
- Cân bằng tải – Hệ thống lưu trữ phi tập trung dựa trên blockchain giúp giảm gánh nặng cho máy chủ và giảm lưu lượng mạng bằng cách cho phép máy chủ lưu trữ dữ liệu được sử dụng nhiều lần vào bộ nhớ cache. Nghĩa là máy chủ không phải liên tục truy cập vào máy chủ để truy xuất những gì họ muốn.
- Định giá hợp lý – Với hàng triệu nút tiềm năng trong mạng, không nút nào có thể tính giá cao. Trường hợp thấy phí cao, người dùng chỉ cần chuyển đến một trong những nút khác. Điều này đảm bảo rằng chỉ các nút chất lượng cao mới tồn tại với chi phí hợp lý.
- Tăng cường bảo mật – Do phân chia dữ liệu thành các đoạn nhỏ và mã hóa chúng, nên kẻ xấu gần như không thể có quyền truy cập vào các tệp của người dùng. Nó tạo ra dữ liệu thực sự phi tập trung.
- Tăng cường quyền riêng tư – Vì dữ liệu được mã hóa, không ai có thể truy cập nó nếu không có hàm băm duy nhất. Bạn có thể lưu trữ thông tin cá nhân và thông tin nhạy cảm một cách đáng tin cậy.
Nhược điểm
- Thiếu trách nhiệm giải trình – Người dùng, khách hàng hoặc doanh nghiệp có thể khó tin tưởng vào một mạng ngang hàng không có trách nhiệm giải trình. Về mặt lý thuyết, hệ thống Decentralized storage sẽ hoạt động hoàn hảo, nhưng nếu có vấn đề gì xảy ra với quá trình truyền dữ liệu, sẽ không có ai được chỉ định để sửa chữa.
- Phức tạp để phát triển – Nếu nó dễ dàng, nó đã tồn tại. Cơ chế đồng thuận Proof-of-Storage rất khó triển khai và đòi hỏi một đội ngũ nhà phát triển vững chắc có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
- Khó di chuyển – Do việc lưu trữ dữ liệu phi tập trung là tương đối mới, nên có thể gặp phải vấn đề khi chuyển dữ liệu từ các nền tảng lưu trữ đám mây hiện tại.
- Tiềm ẩn rủi ro – Mặc dù an toàn hơn nhiều so với lưu trữ tập trung, nhưng không có gì là an toàn mãi mãi. Khi công nghệ phát triển để bảo vệ dữ liệu, nó cũng có thể phát triển theo hướng ngược lại, là đánh cắp dữ liệu.
- Không được chấp nhận rộng rãi – Vì là công nghệ mới, sẽ mất một thời gian trước khi nó trở thành xu hướng phổ biến. Decentralized storage vẫn còn sơ khai và các doanh nghiệp sẽ không chỉ dồn tất cả dữ liệu của họ vào một mạng phi tập trung ngay lập tức. Tóm lại, đây là một dòng chảy chậm.
Top 3 dự án Decentralized storage tiềm năng
Filecoin (FIL)
Filecoin đã trở thành một trong những ICO lớn nhất mọi thời đại khi huy động được hơn 250 triệu đô la vào năm 2017. Được phát triển bởi Protocol Labs trên giao thức lưu trữ IPFS, dự án phi tập trung nguồn mở Filecoin cho phép người dùng lưu trữ lượng lớn dữ liệu một cách an toàn và kiếm thu nhập thụ động bằng cách sử dụng bộ nhớ trong thiết bị của họ.
Filecoin tồn tại trên chuỗi khối Ethereum, đã trở nên cực kỳ phổ biến đối với các dự án DeFi. Filecoin sử dụng hai cơ chế đồng thuận là Bằng chứng về không thời gian (PoST) và Bằng chứng về sự nhân rộng (PoRep). Về cơ bản, cơ chế PoST yêu cầu các thợ đào chứng minh rằng họ đang lưu trữ một phần dữ liệu cụ thể cho một mạng phi tập trung. Quá trình này liên quan đến việc chọn ngẫu nhiên những người khai thác, có nhiệm vụ xác minh việc lưu trữ dữ liệu. Nhìn chung cơ chế PoST là một bước tiến từ cơ chế Proof of Work (PoW), vì nó thân thiện với môi trường hơn.
Cơ chế Proof of Replication (PoRep) được Filecoin sử dụng khá tương đồng với Proof of Spacetime, mặc dù các thợ đào phải chứng minh công khai rằng họ đang lưu trữ một bản sao duy nhất của một phần dữ liệu. Nói tóm lại, cả hai cơ chế đều đảm bảo rằng dữ liệu được lưu giữ một cách chính xác và an toàn trên toàn mạng.
Siacoin (SC)
Sia là một nền tảng Decentralized storage mã nguồn mở cung cấp chuỗi khối, mạng ngang hàng và mã thông báo tiện ích riêng. Sia cho phép mọi người cho thuê không gian lưu trữ chưa sử dụng của họ. Người thuê sử dụng Siacoin để mua không gian lưu trữ từ máy chủ và thực hiện thỏa thuận hợp đồng tệp về dung lượng và thời lượng lưu trữ, thường kéo dài 90 ngày.
Sia sử dụng bằng chứng xác minh Merkle Tree để xác minh yêu cầu của máy chủ và nếu bằng chứng lưu trữ hợp lệ, máy chủ sẽ được thanh toán. Ngược lại sẽ bị phạt.
Khi người thuê tải lên một tệp trên mạng Sia, tệp được chia thành 30 phân đoạn và các phân đoạn được mã hóa theo mặc định bằng thuật toán Threefish. Phần mềm Sia yêu cầu 10/30 phân đoạn để khôi phục hoàn toàn tệp của người dùng. Đặc biệt, Sia tự động di chuyển dữ liệu của người thuê sang các máy chủ mới nếu các máy chủ riêng lẻ chuyển sang chế độ ngoại tuyến.
Sia đã ra mắt nền tảng lưu trữ mới có tên Skynet giúp bạn dễ dàng tham gia mạng của Sia cho các ứng dụng web và lưu trữ dữ liệu. Sia có dung lượng lưu trữ hơn 4,1 PB, hơn 640 nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ và hơn 1,7 bộ lưu trữ dữ liệu PB được sử dụng.
Storj (STORJ)
Decentralized storage Storj là mã nguồn mở, được xây dựng trên chuỗi khối Ethereum. Storj DCS cung cấp nền tảng lưu trữ đám mây cấp doanh nghiệp, mô hình định giá hợp lý và nhiều hỗ trợ dành cho các nhà phát triển. Storj DCS áp dụng mã hóa đối xứng AES-256-GCM mặc định trên tệp được tải lên, chia nhỏ nó thành 80 phần và sau đó phân phối chúng trên hàng nghìn nút ở nhiều vùng.
Storj cho phép mọi người thuê không gian lưu trữ và băng thông của người khác bằng đồng STORJ token. Storj sử dụng vệ tinh để giám sát và kiểm tra siêu dữ liệu của các phần và nút tệp phân tán.
Trong trường hợp các phần/nút tệp bị hỏng hoặc không có sẵn trong mạng, khi tệp đạt đến ngưỡng sửa chữa, vệ tinh sẽ tự động tạo các phần mới và lưu trữ chúng vào các nút mới. Storj cung cấp một thỏa thuận mức dịch vụ (SLA) ấn tượng với độ bền 99,999999999% và 99,99% độ khả dụng.
Hiện đã có hơn 430 triệu đối tượng, dung lượng lưu trữ 5,5 PB và khoảng 12.000 nút đang chạy trên mạng Storj.
Lời kết
Ngoài danh sách trên, còn có một số dự án cung cấp giải pháp lưu trữ phi tập trung Decentralized storage như 0Chain, Arweave, Genaro, Internxt, Lambda, OneThing Cloud, Safenetwork, Swarm, TrustSQL, ThunderChain,…
Lưu trữ phi tập trung là một công nghệ đang phát triển nhanh chóng cùng với blockchain, tuy nhiên, nó vẫn đang ở giai đoạn đầu. Do có các tính năng bảo mật cao, tốc độ tải xuống nhanh và chi phí lưu trữ thấp, nên Decentralized storage có thể đại diện cho tương lai của lưu trữ dữ liệu. Sẽ thực sự thú vị khi thấy nhiều ứng dụng tích hợp hệ thống lưu trữ phi tập trung trong những năm tới.
